Utrechtse studenten adviseren Staatscommissie rechtsstaat

Ruim duizend Utrechtse studenten kregen de opdracht van de Staatscommissie rechtsstaat voorgelegd: formuleer vanuit het perspectief van de burger een concreet voorstel ter versterking van het functioneren van de democratische rechtsstaat. Op vrijdag 27 oktober organiseerde de Universiteit Utrecht een bijeenkomst rond deze vraag. 

Olivia Mus en Manar el Amrani voor een collegezaal bij de Universiteit Utrecht
Beeld: ©Staatscommissie rechtsstaat / Staatscommissie rechtsstaat
Olivia Mus (l) en Manar el Amrani

Meer dan 200 groepen studenten hebben met frisse blik voorstellen bedacht om de rechtsstaat te verbeteren. Zo gingen de thema’s uit hun studies meer leven voor de studenten. Ook bleken de studenten erg creatief in hun voorstellen. Zo bedachten zij niet alleen een (grond)wetsartikel, maar maakten ook tekeningen en gedichten over hoe  de rechtsstaat beter zou kunnen werken voor inwoners van Nederland. 

Ideeën 

De docenten van de Universiteit Utrecht selecteerden zeven ideeën uit de ruim tweehonderd voorstellen. Deze werden ter plekke van feedback voorzien door secretaris Rien den Boer en Manar el Amrani en Olivia Mus van het secretariaat van de Staatscommissie rechtstaat.

De studenten presenteerden onder andere de volgende ideeën: 

  • Een grondwettelijke plicht voor de overheid om begrijpelijk te communiceren
  • Vervanging van de Tweede en Eerste Kamer door een parlement van 400 leden waarvan elk jaar een kwart wordt ververst door middel van verkiezingen
  • Herinvoering van de opkomstplicht van kiezers bij verkiezingen 
  • Vergroting van de Tweede Kamer tot 250 leden. Zo is er meer ruimte voor Kamerleden die buiten de Randstad wonen, waardoor alle provincies beter vertegenwoordigd kunnen worden
  • Aanscherping van het sociaal grondrecht op volkshuisvesting door een doorstroomplicht van mensen die scheef wonen of in een te groot huis wonen
  • Invoering van een referendum bij onderwerpen die de Raad van State van groot maatschappelijk belang vindt
  • Beperking van de ambtstermijn van ministers tot 8 jaar. Voor de minister-president kan deze termijn eventueel verlengd worden met nog eens 4 jaar, op voorwaarde dat de bevolking dit wenst. Hiervoor zou een referendum gehouden moeten worden

Vervolg

Een deel van de onderwerpen valt buiten de scope van de staatscommissie, een ander deel niet. In juni 2024 zullen de studenten in het adviesrapport kunnen lezen welke van hun ideeën een plaats hebben gevonden in het adviesrapport dat de staatscommissie uitbrengt aan regering, rechtspraak en parlement.